İzsiz Ameliyat: Laparoskopi
Laparoskopi ile karın alt bölgesinde açılan 3-5 milimetrelik deliklerden içeri sokulan aletlerle jinekolojik ameliyatların yüzde 95’ini yapmak mümkün. Art Sağlık Merkezi ve Amerikan Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Senai Aksoy laparoskopi hakkındaki soruları yanıtlandırıyor.
Laparoskopi nedir?
Laparoskopi genel anestezi altında yapılan ve göbek deliğinden ince bir teleskopun karın içine sokularak karın içi organlarının görüntülenmesi prensibine dayanan bir ameliyattır. Laparoskopi 1980li yılların ortalarına kadar genelde tanısal amaçlı uygulanan bir işlem olmasına rağmen teknolojik gelişmelere paralel olarak son zamanlarda giderek artan bir sıklıkta tedavi amaçlı (cerrahi laparoskopi) uygulanmaya başlamıştır. Gelecekte jinekolojik ameliyatların neredeyse tamamının laparoskopi ile yapılacağı kaçınılmazdır.
Laparoskopik ameliyatlar nasıl yapılıyor?
Göbek deliğinden içeriye sokulan bir iğne ile karın boşluğu CO2 (karbondioksit) gazı ile şişirilir. Daha sonra göbek deliğinin içinde 1 cm çapında bir kesi yapılrak , bu kesiden kateter denilen, içi boş bir boru karın içine sokulur. Bu kateter laparoskop denilen kamera ,soğuk ışık kaynağı ve video sistemini içeren düzeneğin karın içine yerleştirilmesine olanak sağlar. Böylece operatör ameliyat bölgesini video monitöründe görebilir.
Karın içine hızlıca bakıldıktan sonra diğer ameliyat aletlerinin yerleştirileceği 1 cm çapındaki diğer iki veya üç kesi yapılır. Bu kesilerden 0,5 cm çapındaki kataterler yerleştirilir. Bu kataterler jinekolojik ameliyatlarda 2 veya 3 tane olmak üzere kasık bölgesindedir. Bu aşamadan itibaren ameliyata başlanabilir.
Laparoskopik ameliyat öncesi ve sonrası sizi neler bekliyor?
Genellikle ameliyat günü sabahı hastaneye kabul edilirsiniz. Ameliyat öncesi bir sakinleştirici verildikten sonra genel anesteziniz yapılmak üzere ameliyathaneye alınırsınız. Ameliyat öncesi en az 6 saat yemek yememiş ve sıvı almamış olmanız gerekir. Ameliyat, yapılan işleme göre 1 ila 2 saat sürebilir.
Ameliyat sonrasında anestezi uzmanları hastalarını genellikle tamamen uyanana kadar ameliyathanede gözetim altında tutmayı isterler. Bu sebeple ameliyat sonrasında ameliyathanede 1 saat kadar daha kalabilirsiniz. Daha sonra odanıza çıkarılırsınız. Ameliyattan 4-6 saat sonra ayağa kalkmanıza, hafif yemek yemenize izin verilir. Laparoskopi sonrasında çoğu zaman ağrı çok azdır. Sadece ertesi gün CO2 gazının diafragmayı irrite etmesine bağlı olarak hafif bir omuz ağrısı hissedilir. Bu omuz ağrısı ağrı kesiciler ile kolayca geçer. Jinekolojik ameliyatlardan sonra genellikle bir vajinal kanama olacaktır. Bu beklenen normal bir durumdur. Endişe etmeyin!
Hangi ameliyatlar laparoskopik olarak yapılabilir?
Laparoskopi ile karın alt bölgesinde açılan 3 - 5 mmlik deliklerden içeri sokulan aletler ile her türlü jinekolojik cerrahi girişimi yapma olanağı vardır. Yumurtalık kistleri, dış gebelikler, myomlar, gebe kalabilirliği artıran tüp cerrahisi, endometriozis, rahmin alınması, kanser ameliyatları laparoskopik olarak kolayca tedavi edilebilmektedir.
Laparoskopi ile alınan sonuçlar açık ameliyatlar kadar iyi midir?
Deneyimli ellerde laparoskopi, karın açılarak yapılan ameliyatlar ile benzer sonuçlar vermektedir.
Laparoskopinin açık ameliyatlara göre avantajı nedir?
Laparoskopinin en önemli avantajları:
-Hastanede yatış süresinin çok daha kısa olması
-Ameliyat sonrası çok daha az ağrı kesiciye gereksinim göstermesi
-İşe ve normal yaşantıya dönüş süresinin hızlanması (çoğu hasta 3 - 4 gün içinde normal yaşamlarına dönebilmektedir)
-Karın kesisine bağlı komplikasyonların olmaması (enfeksiyon, yara açılması ve fıtık)
İzsiz Ameliyat tabir edilen Single Port (Tek giriş) laparoskopi nedir? Avantajları nelerdir?
Tek giriş laparoskopi (single port) yöntemi, cerrahi aletlerin karın duvarında yapılan tek bir kesiden karın içerisine sokulması ile gerçekleştiriliyor. Bu kesi zaten doğal bir iz olan göbek deliğinden yapıldığı için de ameliyat sonrasında gözle görülen hiçbir iz kalmıyor. Single Port laparoskopi ile avantajlar daha da artmaktadır. Karın bölgesinde yapılan kesi sayısının azalması ile hem ameliyat izi kalmamakta, hem de laparoskopinin diğer avantajları da artmaktadır. Böylece tek giriş laparoskopi sonrasında hastalar daha az ağrı duymakta, enfeksiyon, fıtık gibi komplikasyonlar daha az görülmekte ve hastaların normal yaşantılarına dönme süresi azalmakta.
Jinekoloji ve kısırlıkta laparoskopik ameliyatlar hangi durumlarda uygulanır?
Laparoskopik ameliyatlar iki nedenle uygulanır. Biri tanı amaçlı, diğeri tedavi amaçlıdır. Tanı amaçlı ameliyatlarda gözlem yapılırken, tedavi amaçlı ameliyatlar ise cerrahi müdahalenin gerektiği durumlarda yapılır. Tanı veya tedavi amaçlı laparoskopik ameliyatların en çok uygulandığı durumlar şunlardır:
Endometriozis: Laparoskopik ameliyatların en çok uygulandığı alandır. Çikolata kistlerinin durumu bu yöntemle hem saptanır hem de alınıp alınmamasına karar verirlir. Yöntem sayesinde yumurtalık alınmadan kistler çıkarılabilir.
Polikistik Over Sendromu: Hastalığın teşhis ve tedavisinde laparoskopik ameliyat uygulanır.
Yapışıklıklar: Önceden geçirilmiş ameliyatlar ya da enfeksiyonlardan kaynaklanan yapışıklıkların tedavisinde laparoskopik ameliyatlar tercih edilir.
Kısırlık: Kısırlık tanı veya tedavisinde laparoskopik girişimler kullanılır. Tüplerin durumu, yapışıklıkların olup olmadığı gibi durumlar bu yöntemle saptanabilir.
Dış gebelik: Tedavi aşamasında laparoskopik ameliyat yöntemi kullanılabilir.
Yumurtalık kistleri: Yumurtalıklarda oluşan kistlerin büyük bir bölümü laparoskopik ameliyatlarla alınabilir. Yöntemin en önemli avantajı yumurtalığın alınmaması.
Myom ameliyatları: Pek çok miyom ameliyatı bu yöntemle yapılabiliyor.
Rahim ameliyatları: Rahmin ve yumurtalıkların alınması