Tüp Bebek Tedavisinin Aşamaları. Adım Adım IVF Süreci ve Başarı İpuçları

Tüp Bebek Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?

*

Giriş

Tüp bebek (IVF), doğal yolla gebelikte sorun yaşayan çiftler için tıbbın sunduğu en etkili ve umut verici tedavi seçeneklerinden biridir. İster uzun süredir çocuk sahibi olmayı deneyen bir çift olun, ister belli sağlık sorunları nedeniyle bu yola başvurun, bilmelisiniz ki IVF yalnızca bir tıbbi süreç değil; aynı zamanda zihinsel, duygusal ve fiziksel hazırlık gerektiren bir yolculuktur. Ve evet, bu yolculuk bazen sabır testine dönüşebilir… ama doğru planlama, uzman bir ekip ve kişiye özel yaklaşım ile başarı şansı ciddi şekilde artar.

1. Aşama – İlk Muayene ve Hazırlık

Tedavinin ilk adımı, çiftin tıbbi öyküsünün ve daha önce yapılmış tetkiklerinin değerlendirilmesidir. Bu kapsamda:

• Kadın için: Jinekolojik muayene, yumurtalık rezerv testi (AMH), rahim ve tüplerin değerlendirilmesi (HSG veya sonohisterografi), hormon testleri, gerekirse genetik analizler.
• Erkek için: Sperm analizi (spermiogram) ve gerektiğinde ileri sperm testleri.

Ayrıca hazırlık dönemi büyük önem taşır:

• Sigara ve alkolün bırakılması
• Folik asit, D vitamini ve gerekirse diğer vitamin-mineral takviyeleri
• Sağlıklı beslenme ve hafif egzersiz
• Psikolojik destek (bu süreçte stres yönetimi, başarı oranını bile etkileyebilir)

2. Aşama – Hormonların Baskılanması ve Yumurtalık Uyarılması

Bazı hastalarda önce GnRH agonist veya antagonistleri ile hormonlar baskılanır (Suprefact, Lucrin, Cetrotide, Orgalutran). Ardından yumurtalık uyarımı (ovulasyon indüksiyonu) başlar. Bu süreçte Gonal-F, Puregon, Menogon, Pergonal gibi gonadotropinler ile yumurtalıklar birden fazla folikül geliştirmeye teşvik edilir.

• Süre, hastanın yumurtalık rezervine göre 8–12 gün arasında değişebilir.
• Folikül gelişimi ultrason ve kan testleri ile yakından izlenir.
• Yumurta toplama öncesi çatlatma iğnesi (HCG veya Ovitrelle) yapılır.

3. Aşama – Yumurta Toplama (OPU) ve Sperm Hazırlığı

Çatlatma iğnesinden 34–36 saat sonra, hafif sedasyon ile ağrısız şekilde yumurta toplama yapılır. İşlem genellikle 10–20 dakika sürer.

Hasta için öneriler:

• İşleme aç karnına gelmek
• Rahat kıyafet giymek
• Refakatçi ile gelmek
• Sonrasında birkaç saat klinikte dinlenmek

Erkek için hazırlık:

• 2–5 gün cinsel perhiz
• Mümkünse daha önce sperm dondurma opsiyonunun değerlendirilmesi

4. Aşama – Döllenme ve Embriyo Gelişimi

Laboratuvarda yumurtalar ve spermler bir araya getirilir.

• Klasik IVF: Yumurtalar ve spermler aynı ortamda bırakılır, döllenme doğal olarak gerçekleşir.
• ICSI (Mikroenjeksiyon): Tek bir sperm doğrudan yumurtanın içine enjekte edilir. Genellikle erkek infertilitesi veya önceki başarısız denemelerde tercih edilir.

Embriyolar, 3. gün (cleavage stage) veya 5. gün (blastokist) transferine kadar gelişim açısından izlenir. Blastokist transferi, uygun hastalarda başarı şansını artırabilir.

5. Aşama – Embriyo Transferi

Embriyo transferi, genellikle ağrısız ve kısa süren bir işlemdir. Ultrason eşliğinde, seçilen embriyolar ince bir kateterle rahim içine yerleştirilir.

Dikkat edilmesi gerekenler:

• Transfer sonrası kısa süre dinlenmek
• Ağır egzersizden, aşırı sıcak duş ve hamamdan kaçınmak
• Cinsel ilişkiyi bir süre ertelemek

Fazla kaliteli embriyolar varsa embriyo dondurma seçeneği ile gelecekteki denemeler için saklanabilir.

6. Aşama – Gebelik Testi ve Takip

Transferden 9–12 gün sonra, kan testi (Beta-hCG) yapılır.

• Pozitif ise 48 saat arayla tekrar test yapılarak hormonun iki katına çıkıp çıkmadığı takip edilir.
• Gebelik doğrulandıktan sonra ultrason ile gebelik kesesi ve kalp atışı kontrol edilir.

Bu dönemde progesteron desteği (enjeksiyon, fitil veya tablet) devam eder.

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

1. Tüp bebek tedavisi ne kadar sürer? Genellikle ilk muayeneden embriyo transferine kadar olan süreç 4–6 hafta arasında tamamlanır. Ancak ek tetkikler veya dondurulmuş embriyo transferi planı varsa süre uzayabilir.

2. Tüp bebek tedavisinde başarı oranı nedir? Başarı oranı; anne adayının yaşı, yumurta rezervi, embriyo kalitesi ve rahim sağlığına göre değişir. 35 yaş altındaki hastalarda başarı oranı genellikle %50’nin üzerindedir.

3. Tüp bebekte kullanılan ilaçlar yan etki yapar mı? Kullanılan hormon ilaçları geçici şişkinlik, hafif karın ağrısı veya duygusal dalgalanmalara neden olabilir. Ciddi yan etkiler nadirdir ve doktor kontrolünde süreç güvenle yönetilir.

4. Embriyo transferinden sonra nelere dikkat edilmeli? Ağır egzersizden, aşırı sıcak banyo ve hamamdan kaçınılmalı, bol su içilmeli ve doktorun önerdiği ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. Günlük rutin aktiviteler genelde devam ettirilebilir.

5. Kaç embriyo transfer edilebilir? Türkiye’de yasal olarak ilk iki denemede genellikle tek embriyo transferi yapılır. Özel durumlarda (ileri yaş, tekrarlayan başarısızlık vb.) çift embriyo transferi düşünülebilir.

6. Tüp bebek tedavisi acı verir mi? Yumurta toplama işlemi sedasyonla yapıldığı için ağrı hissedilmez. Embriyo transferi ise genellikle ağrısızdır ve anestezi gerektirmez.

7. Dondurulmuş embriyo ile taze embriyo arasında fark var mı? Vitrifikasyon yöntemi ile dondurulmuş embriyolar, çözündüğünde yüksek oranda canlılığını korur. Uygun hasta grubunda başarı oranı taze transferle benzerdir.

8. Tüp bebek tedavisinde yaş sınırı var mı? Türkiye’de yasal olarak kadın hastalarda menopoza girmemiş ve sağlık açısından uygun olduğu sürece tedavi yapılabilir. Ancak 43–45 yaş üstünde başarı oranları düşer.

Sonuç ve Çağrı

Tüp bebek tedavisi, her çiftin hikâyesinde farklı bir yolculuktur. Dr. Senai Aksoy ve ekibi, her aşamada hem tıbbi hem de psikolojik destek sunar. İstanbul’daki kliniğimizde Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Arapça iletişim imkânı ile dünyanın dört bir yanından hastalarımıza yardımcı oluyoruz.

📞 Hemen randevu alın ve size özel tedavi planınızı birlikte oluşturalım.

Bu yazı Doç.Dr.Senai AKSOY tarafından yazılmış ve tıbbi olarak onaylanmıştır.