Tüp bebek Tedavisinde Tartışmalı Teknik Ko-kültür -Yapay Rahim

Tüp bebek tedavisinde kullanılan tartışmalı tekniklerden birisi de kültür ortamında insan emriyolarının gelişimini desteklemek üzere “besleyici hücreler”in (farklı türdeki hayvanlardan farklı hücre tipleri) kullanımıdır.

Teoride, bu ko-kültürler (besleyici katmanlar), kültür ortamını farklı bileşenler ekleyerek veya içerisinden alarak desteklemektedirler. Bu bileşenler tam olarak tanımlanmamış olup, embriyo gelişimi için önemli olan artıklar veya besinler içerebilir.

Kullanılan “besleyici hücrelerin” normal hızda sayıca artmasına (kendi sayılarını arttırmak üzere üremelerine) izin verilmez, çünkü bu durumda içinde bulundukları ortamın besinini tüketmeleri veya ortamı asitleştirmeleri söz konusu olabilir. Bu nedenle, uygun hücre sayısına ulaştıklarında radyasyon veya benzeri tekniklerle üremeleri engellenir.

Kullanılan hücrelerin türleri laboratuvardan laboratuvara değişmektedir. Ko-kültür literatüründe çok farklı tipte havyan ve doku türleri gözle görülür bir başarıyla kullanılmıştır. Farklı türlerden hücreler kullanılmış olmakla beraber, bazı tüp bebek merkezleri, farklı hücrelerin ortama zararlı virüsler veya zehirler bulaştırabileceği görüşü ile yalnızca embriyonun biyolojik ebeveynlerinden birisine ait hücreleri kullanmaktadırlar. Belirlenen taze insan hücrelerinin kullanılabilmesi için tüp bebek merkezinde hücre kültürü konusunda uzmanlığa sahip bir biyologun bulunması şarttır.

Ko-kültürlerin (besleyici hücrelerin) kullanımı ile embriyo kalitesinin arttırıldığı bazı yayınlarda raporlanmıştır. Literatürde bununla çelişen bilgiler ise embriyo kalitesinde veya hamilelik oranlarında herhangi bir artış olmadığını göstermektedir. Genel olarak Ko-kültür kullanımının IVF başarı oranlarını yükselttiği yolunda bir ifade şu an için ispatlanmış değildir. (2002). Bu nedenle bu teknik uzun yıllardır bilinmesine rağmen dünya üzerinde çok az klinik tarafından kullanılmaktadır. Ülkemizde ise ko-kültür tekniği “yapay rahim” gibi aldatıcı bir isimle daha çok ticari amaçla kullanılmaktadır. Bilimsel olarak faydası ispatlanmamış bu teknik daha önce başarısız denemeleri olan çiftlere mucize ve çok ileri bir teknik olarak sunulmaktadır.

Pek çok önemli tüpbebek merkezi bu tekniği kullanmamalarına karşın yüksek başarı oranlarına sahiptirler. Bu nedenle genel olarak; zaten çok başarılı olan tüpbebek laboratuvarlarının başarısının bu uygulamadan etkilenmediği ama koşulları yeterli olmayan laboratuvarlar için bu uygulamanın kültür şartlarını geliştirebileceği düşünülmektedir.