Plasentanın önde olması (Plasenta previa)

Hamilelik süresince hem anne adayı hem de bebek için ciddi riskler oluşturabilecek rahatsızlıklardan biri plasentanın önde olmasıdır (rahim ağzını kapatması).

Özellikle ileri yaşlarda hamile kalan kadınlar, çoğu hamilelikler ve daha önce sezaryen olmuş kadınlar için risk taşıyan plasenta previa hızla tedavi edilmeli.

Plasenta previa nedir?

Plasentanın önde olması ya da bir diğer deyişle plasenta previa plasentanın bebeğin doğum yolu üzerine yerleştiği anlamına gelir. Plasenta previa anne ve bebek açısından ciddi riskler oluşturabileceğinden tüm kanamalı durumlarda olduğu gibi hemen doktora başvurmak gerekir.

Plasenta previa risk faktörleri:

• İleri yaş hamileliği (annenin 35 yaş üzerinde olması)

• Önceden çok sayıda düşük veya kürtaj geçirmiş olmak

• Çoğul gebelik

• Daha önce sezaryen geçirmiş olmak

• Rahim ameliyatı geçirmiş olmak

• Plasenta previanın daha önce yaşanmış olması

Plasenta previa belirtileri

Ortaya çıkan ilk belirti lekelenme tarzında açık kırmızı vajinal kanamadır. Bazı durumlarda kanamanın şiddetli olduğu da görülebilir. Kanamaya rahimde kasılmasının ağrının eşlik etmemesi plasentanın önde olduğu durumlarda için normaldir. Buna karşın bazı vakalarda kanama ile birlikte doğum sancısı benzeri ağrılar da meydana gelebilir. Plasenta previa aynı zamanda plasentanın erken ayrılmasına da neden olabilir.

Plasenta previa tedavisi

Bebek tam olarak gelişmeden plasentanın previa olması nedeniyle kanama başlarsa ve kanama miktarı çok değilse bebeğin anne rahminde gelişmesi beklenir. Bazen anne adayının fiziksel aktivitelerde bulunması plasentada kanamaya neden olabilir. Böyle durumlarda hamilelinin fiziksel aktivitesi kısıtlanarak dinlenmesi sağlanır. Plasenta previada kanamaya neden olabilen faktörlerden biri de cinsel ilişkidir. Bu nedenle anne adayında plasentanın önde olduğu teşhisi konulursa cinsel ilişki yasaklanır. Yapılan kontrollerde bebeğin gelişimini tamamladığı ya da ciddi kanamalar tespit edilirse doğuma karar verilir. Şayet hamilede kanamalar anne veya bebeğin hayatını tehlikeye sokacak durumdaysa acil sezaryen kaçınılmazdır. Doğumun hemen gerçekleştirildiği bir diğer kriter ise hamilelik sürecinin tamamlanmış olmasıdır. Plasenta previalı hamilelerde genelde sezaryen doğum gerçekleştirilir. Ancak plasentanın rahim ağzını fazla kapatmadığı ve kanamanın az olduğu durumlarda normal doğum yapılabilir.

Vaza previa

Plasentanın önde olduğu hamilelerde ortaya çıkabilen bir başka durum da Vasa previadır. Normal şartlarda plasentadan bebeğe uzanan kordon damarları amnios sıvısının içinden geçerler. Ancak Vasa previa durumunda damarlar amnios zarı üzerinde dallanma gösterirler. Söz konusu dallanma çoğunlukla rahim ağzı (serviks) hizasında olur. Kese açıldığında üzerlerinde koruyucu Wharton jeli tabakası olmayan bu damarlar kolayca yırtılıp kanamaya neden olabilirler. Bu çok tehlikeli bir durumdur. Çünkü kaybedilen kan fetusun kanıdır ve fetal distrese (fetüsün stres altında olduğu ve kendi kendine durumu giderme çabalarının yetersiz olduğu durum) ayrıca kısa bir sürede bebeğin ölmesine neden olabilir. Bazı vakalarda kanama görülmez. Ancak damarlar basıya duyarlı olduklarından genellikle fetal distres gelişir. Hamilede kanama ya da bebekte fetal distres olduğunda acilen sezaryenle doğum gerçekleştirilir.