Hamilelikte hangi kan hastalıkları ortaya çıkabilir?
Hamilelikte en çok görülen rahatsızlıklar arasında kan hastalıkları yer alıyor. Bu hastalıkların çoğu basit yöntemlerle tedavi edilebiliyorken bazıları erken doğum gibi ciddi sorunlara yol açabilirler.
Hamilelerde görülen başlıca kan hastalıkları
Anne adaylarında ortaya çıkabilecek başlıca kan hastalıkları Anemi (kansızlık), Hemoglobinopatiler, Trombositopeniler ve bu rahatsızlıkların alt gruplarıdır.
Hastalıklar şöyle sıralanabilir:
- Anemi (kansızlık)
- Demir eksikliği anemisi
- Folik asit eksikliği
- İlaca bağlı hemolitik anemi
- Akut kan kaybına bağlı anemi
- Kronik hastalıklara bağlı anemi Hemoglobinopatiler
- Orak hücre hemoglobinopatisi
- Aplastik-hipoplastik anemi
- Talasemiler
- Polisitemi Trombositopeniler
- Hamilelikte ortaya çıkan trombositopeniler
- Kalıtsal trombositopeniler
- İmmun trombositopenik purpura
- Trombositoz
- Trombositopenik mikroanjiopatiler
- Pıhtılaşma bozuklukları
- Trombofililer
Hamilelikte en çok görülen kan hastalığı
Anne adaylarında en fazla görülen kan hastalığı demir eksikliği anemisidir. Bu rahatsızlık hamilelerin neredeyse yüzde 95’inde görülür. Demir eksikliği anemisini tüm ülkelerde bu denli yaygın olmasının başlıca nedeni üreme çağında demir alımı yetersizliğidir. Demir eksikliği anemisinin belirtileri Hastalığın en çok görülen belirtileri arasında yorgunluk, güçsüzlük, bitkinlik, yememe, egzersiz intoleransı, mental depresyon, solukluk, çarpıntı ve nefes darlığı yer alıyor. Demir eksikliği anemisinin tedavisinde başvurulan en temel yol demir desteği sağlanması. Hamilelik esnasında anne adayının demir ihtiyacını günlük diyet ile sağlamak mümkün olmaz. Bundan dolayı anne adaylarına hamileliğin 20 haftasından itibaren demir tedavisi uygulanır.
Folik asit eksikliği
Merkezi sinir sisteminin gelişim için son derece önemli bir vitamin olan folik asit eksikliğinde hastalarda bir tür anemi meydana gelir. En çok 30 yaş ve üstü hamilelerde, yetersiz beslenmeyenlerde, çoğul gebeliklerde, hamileliğe bağlı yüksek tansiyonu olanlarda, epilepsi tedavisi görenlerde ortaya çıkar.
Folik asit eksikliği belirtileri
Rahatsızlığın en önemli belirtileri bitkinlik, iştahsızlık, mental depresyon, diş eti hastalıkları, bulantı, ishal, kanama, enfeksiyonlara yatkınlık görülmesi. Folik asit eksikliği tedavisi Hastaya folik asit desteği yapılır. Henüz hamile kalmadan ve hamileliğin ilk dönemlerinde sürdürülen folik asit takviyesi bebeğin merkezi sinir sisteminde oluşabilecek gelişim bozukluklarını engeller.
Hemolitik anemi
Rahatsızlığın ortaya çıkma nedeni kırmızı kan hücrelerinde bulunan bir enzimin eksikliğidir. İlaca bağlı hemolitik anemisinin nedenleri genellikle viral, bakteriye bağlı enfeksiyonlar, diyabetik asidoz, bakla yenmesi, bazı oksidan ilaçlara maruz kalınmasıdır. Tedavinin ilk aşamasında rahatsızlığa neden olan ilaç veya toksik maddeler kesilir. Hastada enfeksiyon saptanırsa derhal tedavi edilmeli.
Orak hücreli anemi
Kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesinin ve yaşam süresinin azaldığı kalıtımsal bir kan hastalığıdır. Hastalık tüm organlar üzerinde etkili olabilir. En çok etkilenen organlar dalak, kemik iliği ve plasentadır. Ayrıca bozulmuş dokuda yaygın olarak ağrı, ve ödem görülür. Orak hücreli anemisi olan hamilelerde kansızlık artar. Bunun dışında folik asit kullanımında artış olur, ağrılı krizler, idrar yolu enfeksiyonu, pıhtılaşma, iç organ ve kemik ağrılarında da bir artış meydana gelir.
Tromboembolizasyon
Hamilelikte sıkça rastlanan bir durum olan Tromboembolizasyon, damarlarda pıhtı oluşması olarak tanımlanır. Doğum öncesi oluşabileceği gibi doğum sonrasında da görülme ihtimali vardır. Bununla beraber derin bacak toplardamarlarında tromboz bulunan hastaların ortalama yüzde 50’sinde akciğer embolisi gelişme olasılığı vardır. Ancak ciddi enfeksiyon, geçirilmiş tromboemboli, ciddi tromboflebit, ciddi varisler, cerrahi doğum, zor veya uzamış doğum, anemi, kanama, kalp hastalığı, aşırı şişmanlık, ağır sigara kullanımı, uzamış yatak istirahatı gibi altta yatan kolaylaştırıcı bir neden olmadığında bu durum yaygın değildir.
Tromboembolizasyon belirtileri arasında bacakta şişlik, ağrı, hassasiyet, renk değişikliği ateş yer alır. Rahatsızlık hasta için riskli bir durum oluşturuyorsa önlemeye yönelik tedavi uygulanabilir. Anne adaylarında daha ender görülen rahatsızlık arasında lenfoma, lösemi ve hodgkin bulunuyor. Çoğunlukla üreme sonrası dönemde ortaya çıkan bu rahatsızlıklar hamilelikte kanama ve erken doğuma neden olabilirler.