Gebelik Zehirlenmesi veya Pre-eklampsi nedir?

Gebelik zehirlenmesi veya pre-eklampsi nedir?

Anne adayında tansiyon yükselmesi (140/90 mmHg ve üstü) ve idrarda albumin olması durumunda pre-eklampsi yani gebelik zehirlenmesinden bahsedilir. Bu durum hemen hemen her zaman yüz, ayak bileği ve ellerdeki ödemle birlikte seyreder.

Gebelik zehirlenmesi ne zaman olur?

Gebelik zehirlenmesi hamileliğin beşinci ayından sonra ortaya çıkar. Gebelik zehirlenmesi yani pre- eklampsi aslında belirtiler görülmese de plasentanın oluştuğu anda ortaya çıkar.

Gebelik Zehirlenmesi neden olur?

Plasentadan salgılanan ve damarları olumsuz etkileyen bazı zararlı maddelerin bu duruma neden olduğu düşünülmektedir.

Gebelik zehirlenmesi nelere neden olur?

Gebelik zehirlenmesi sırasında annenin böbrekleri, karaciğeri, akciğerleri ve sinirleri etkilenebilmekte. Plasenta ve bebek arasındaki dolaşım da etkilendiği için bebekte düşük doğum kilosunun ortaya çıkması da sıklıkla görülüyor. Anne adayında ortaya çıkan sonuçlar ise tansiyonun derecesi ile doğru orantılıdır.

Hafif şekillerinde hipertansiyon erkenden farkedilip yaşam tarzındaki değişiklik tavsiyeleri ve ilaçla tedaviye başlanırsa hamilelik, anne ve bebek üzeinde problemler çıkmadan beklenen doğum zamanına kadar gidilebilir.

Ağır durumlarda ise hamileliği erken sonlandırmak mecburiiyeti ortaya çıkar. Aksi halde gebelik 2 şekilde sonlanacaktır:

1. Eklampsi nöbeti: Eklampsi nöbeti esnasında beyin ödemine bağlı olarak anne adayı sara nöbeti şeklinde kriz geçirir. Bu durumun hızlı bir şekilde tedavi edilmemesi durumunda kalıcı beyin hasarları görülür.

2. Retroplasenter hematom: Yüksek tansiyona bağlı olarak plasentanın belli bir alanda rahim duvarından ayrılması ve burada kan birikmesi durumudur. Bu durumda bebeğe giden kan tamamen duracağından bebek ölümü hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Bu durum anne sağlığı içinde hayati sonuçlara yol açar. Vücut tüm pıhtılaşma faktörlerini bu bölgeye göndereceği için bir süre sonra vücutta pıhtılaşma faktörü kalmamasına bağlı olarak kontrol edilemeyen kanamalar görülecektir.

Pre-eklampsinin belirtileri nelerdir?

Bazı belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkarken bazıları aniden görülür. Anne adayının elleri, bacakları ve yüzü şişerken, ani kilo artışı olur (mesela 2 günde 1 kilo gibi).

Baş ağrısı, ağırlık hissi, ışığa duyarlılık ve bulanık görme sıklıkla görülen belirtilerdir. Tansiyona bakıldığında değerin 140/90 ve üzerine çıktığı görülür. İdrar testinde idrarda protein gözlenir. Bu belirtilerin ortaya çıkmasıyla anne ve bebeğin sağlık durumunun takip edilmesi için anne adayını derhal hastaneye yatırmak gerekir.

Hangi kadınlar risk altındadır?

Pre-eklampsinin sebebi olarak çok sayıda faktör öne sürülmüştür. Bunların bazıları diyabet, hipertansiyon, şişmanlık gibi anne adayının hamilelik öncesi hastalıkları ile ilgilidir. Diğerleri anne adayının yaşı ve hamileliğin tipi ile ilgilidir.

Gerçekten de pre-eklampsi ikiz gebeliklerde , 40 yaş üstü ve 18 yaş altı hamileliklerde daha sık görülür. Aynı zamanda ilk gebeliklerde daha sık ortaya çıkar.

Araştırmacılar hastalığın genetik faktörlerini ortaya çıkarmak için çok sayıda çalışmalar yapmaktalar. Ayrıca hastalığın erken tanısında kullanılacak testler üzerine yapılan çalışmalar da devam ediyor.

Pre-eklampsi nasıl tedavi edilir?

Anne adayının hastaneye yatırılması ve yatak istirahatı tedavinin en önemli aşamalarıdır. Anne adayının tansiyonu takip altına alınır. Geniş bir kan ve idrar analizi yapılır. Komplikasyonları engellemek için tansiyon ilacına başlanılır.

Bebeğin sağlığı ve kilosu ultrason ile takip edilir. Bebeğin sıvı miktarı, gelişimi, plasentanın durumu göz önüne alınır. Doppler ile kordondaki kan hızı ölçülerek plasentanın bebek için yeterli kanı verdiği tespit edilir. Bebeğin kalp atışları günde bir çok kez monitör ile takip edilir.

Bu testler esnasında kontrol edilemeyen bir tansiyon veya bebeğin yaşamının tehlike altında olduğu fark edilirse, hamileliği sonlandırmak gerekir. Bu da bazen erken doğum yaptırma zorunluluğunu ortaya çıkarır. Zira bebeğin yoğun bakımda yaşama şansı rahim içindekinden çok daha fazla olacaktır.

Doğum sonrası ve sonraki gebeliklerde risk nedir?

Doğumdan bir kaç günle bir kaç hafta içinde tüm belirtiler ortadan kaybolur. Ancak doğumdan 48 saat içinde eklampsi nöbeti gelişebileceğinden anne mutlaka kontrol altında olmalıdır.

Sonraki gebeliklerde pre-eklampsi genellikle ortaya çıkmaz. Çünkü pre-eklampsi daha çok ilk gebeliklerde ortaya çıkar. Daha önce pre-eklampsi geçiren kadınların sonraki hamileliklerinde riskleri azaltmak için hamileliğin dördüncü ayından sonra düşük doz aspirin kullanılır.