Düşük (Abortus) Nedir?
Gebeliğin 20. Haftasından önce ya da fetal ağırlığın 500 gramın altında olduğu dönemde gebeliğin sonlanmasıdır. Bu olay kendiliğinden olduğunda spontan düşük adını alır. Spontan düşükler klinik olarak fark edilen gebeliklerin yaklaşık %20-25’inde görülür. Yani bir başka deyişle her 4-5 gebelikten biri düşükle sonuçlanır.
Belirtileri
Düşüğün genelde ilk belirtisi vajinal kanamadır. Kanamanın miktarı birkaç damladan aşırı kanamaya kadar değişebilir. Aniden başlayabileceği gibi öncesinde kahverengi bir akıntı da olabilir. Başka bir belirtide kasıklarda kramp tarzı ya da adet sancısı benzeri ağrılardır.
Kanama ile birlikte pıhtı ya da parça düşebilir. Düşen bu parçaların eğer mümkünse saklanması ve muayeneye giderken götürülmesi faydalı olabilir. Başka bir olasılık da kanama olmamasına rağmen bebeğin canlılığını yitirmesidir. Buna missed abortus adı verilir.
Tanı
Düşükte tanı muayenede rahim ağzında gebelik ürününün görülmesi ve/veya ultrasonografide gebeliğin bozulduğunun saptanması ile konur.
Nedenleri
Döllenme ve sağlıklı bir gebelik için gerekli hormonal ve bağışıklık sistemi ile ilgili olaylar bir arada değerlendirildiğinde aslında gebeliğin son derece güç bir olay olduğu fark edilir. Düşük bir çift için son derece üzücü bir olay olmasına rağmen sağlıklı nesillerin devamı için büyük öneme sahiptir. Bu sayede anomalilerin %95i daha dünyaya gelmeden ortadan kalkmaktadır.
Düşükler erken ve geç düşükler olarak kabaca 2 ana başlık altında toplanır. İlk 12 haftada olanlara erken düşük adı verilirken 12-20. Hafta arası olan düşükler geç düşük başlığı altında incelenir.
Erken düşüklerdeki en önemli neden o embryoya ait kromozom bozuklukları, gebeliğin rahime yerleşmesindeki bozukluklar gibi nedenlerdir. Arka arkaya 3 gebelik düşükle sonuçlanmadıktan sonra ileri inceleme şart değildir.
Düşükler yarattığı şikayet ve tespit edilen bulgulara göre değişik isimler altında incelenir.
Düşük Tehdidi
Gebeliğin ilk yarısında vajinal kanama varlığında düşük tehdidinden söz edilir. Kahverengi bir akıntıdan parlak kırmızıya kadar değişik şekillerde olabilir. Beraberinde kramp tarzında ağrı olabilir. Bu tarz kanamalarda yatak istirahati önerilir. Altta yatan bilinen bir sebep varsa buna yönelik tedavi uygulanır. Cinsel ilişki kısıtlanır. Muayende rahim ağzında açılma olmaması önemlidir. Kanama ve kramplar artarsa sonuç kötü olabilir.
Kaçınılmaz Düşük
Kanama ve ağrıyla birlikte rahim ağzında açılma mevcuttur. Bu durumda gebeliğin devam etmesi imkansızdır ve küretaj ile sonlandırılması gerekir.
Missed Abortus
Embryo ya da fetus öldüğü halde rahim dışına atılmadığı hallerde missed abortusdan söz edilir. Ölü bir embryonun dışarı atılmamasının nedeni tam olarak bilinmemekle beraber düşük tehdidinde verilen bazı ilaçların kanamayı maskeleyerek bu duruma yol açması muhtemeldir. Ölü fetusdan salgılanan bazı maddeler annenin kanama pıhtılaşma sistemini bozup hayatını tehdit edebileceğinden mutlaka küretaj ile rahim boşaltılmalıdır.
Tekrarlayan düşükler (habitüel abortus)
Ardarda 3 yada daha fazla gebeliğin düşükle sonuçlandığı durumlarda tekrarlayan düşüklerden söz edilir.
Genelde bunlar geç düşük şeklindedir. Rahime ait şekil bozuklukları, çift gözlü rahim, rahim ağzı yetmeziliği gibi nedenler olabilir. Bu durumda cerrahi bir işlem ile anomalinin düzeltilmesine çalışılır.
Gebeliğin devamı için gerekli hormonların salgılanamadığı durumlar da tekrarlayan düşüklerle sonlanabilir. Benzer şekilde anne ve babaya ait kromozom bozuklukları, bağışıklık sistemi anomalileri, bazı enfeksiyonlar bu tabloyu yaratabilir. Tedavisi altta yatan nedene yöneliktir.
Riskler
Düşük genelde kişinin sağlığı üzerinde önemli bir tehlike yaratmaz. Ancak eğer düşük tam olmamış ise yani içeride parça kalmışsa bu durumda enfeksiyon ya da kanama olabilir Kanama bazen kişinin hayatını tehdit edebilecek kadar fazla olabilir. Enfeksiyon varlığında ise bu enfeksiyon tüm vücuda ve kana yayılır ise büyük tehlikeler söz konusu olabilir. Bu nedenle herhangi bir düşük varlığında parça kalmadığından emin olunması için kürtaj yapılması faydalı olur.
Kan uyuşmazlığı varlığında bu durum ilerideki gebelikleri olumsuz yönde etkileyeceğinden tedavisi gereklidir.
Ne zaman yeniden hamile kalınabilir?
Düşük sonrası genelde ilk ilişki için 1 hafta kadar beklenmesi önerilir. Tekrar gebe kalınmadan önce en az bir normal adet döneminin yaşanması daha sonraki gebeliğin yaşının tayini açısından önemlidir. Bu nedenle korunmasız ilişki için en az bir normal adet kanaması görülmesi beklenmelidir. Ancak bu şart değildir.
Kişi kendi kendine düşüğe neden olabilir mi ?
Düşük olduğunda kendinizi suçlamayın. Düşüğün kadının kendi yaptığı bir hata sonucu olması son derece zordur. Cinsel ilişki ya da egzersiz gibi aktiviteler düşüğe neden olmaz.
Bu olayın doğanın bir kanunu olduğu, her 4-5 gebelikten birinin düşükle sonuçlandığı hatırda tutulmalıdır. Moralin yüksek olması daha sonraki gebelikler için yardımcı olabilir.